دیابت می تواند روی هر قسمتی از بدن، از جمله پوست تأثیر بگذارد . در حدود 3/1 بیماران دیابتی ، در طول زندگی اشان به مشکلات پوستی ناشی از دیابت مبتلا می شوند . حتی گاهی این مشکلات ، اولین علائمی هستند که شخص را متوجه وجود بیماری دیابت می کنند . ولیکن خوشبختانه اکثر عوارض و مشکلات پوستی اگر تحت رسیدگی و پیگیری زود رس قرار گیرند می توانند به راحتی درمان شوند .
بعضی از این عوارض پوستی در هر فرد غیر دیابتی هم می توانند ایجاد شوند . ولیکن بیماران دیابتی در معرض خطر بیشتری قرار دارند و بسیار سریعتر به مشکلات پوستی دچار می شوند . عوارض شایع عبارتند از : عفونت های باکتریایی ، قارچی ، خارش و دیگر عوارض پوستی که بیشتر در بیماران دیابتی رخ می دهند . مانند لکه های پوستی که در مطالب بعدی به آنها اشاره خواهد شد .
عفونتهای باکتریایی
انواع مختلفی از عفونتهای باکتریایی در بیماران دیابتی رخ می دهد . مانند عفونت غدد پلک چشم . فولیکول مو (ریشه مو) ، عفونت قسمتهای عمقی تر پوست وبافت های نرم زیرین (کربانکل ها) و عفونت در اطراف ناخن ها . بافت های عفونی معمولاً گرم ، متورم ، قرمز و دردناک هستند . در گذشته عفونت های باکتریایی ، حیات افراد به خصوص بیماران دیابتی را تهدید می کرد . ولیکن امروزه مرگ و میر ناشی از این عفونت ها ، بدلیل وجود آنتی بیوتیک ها و روش های مناسب کنترل قند خون ، کاهش بسزایی یافته است . ولیکن در هر حال بیماران دیابتی ، بیش از افراد غیر دیابتی به این عفونت ها مبتلا می شوند . پزشکان معتقدند که راه های مختلفی برای کاهش خطر ایجاد عفونت های باکتریایی در بیماران دیابتی وجود دارد که در قسمت مراقبت مناسب از پوست به آنها اشاره خواهد شد .
عفونتهای قارچی
یکی از عفونتهای قارچی شایع در بیمارن دیابتی کاندیدیا آلبیکنس می باشد . این عفونت می تواند نقاط قرمز رنگ خارش آور و مرطوب که اطراف آنها را تاولها و پوسته های کوچکی احاطه کرده در روی پوست ایجاد کند . این عفونت ها بیشتر در قسمت های مرطوب وگرم پوست اتفاق می افتند مانند زیر پستان ها، گوشه های دهان ، زیر بغل ، کشاله ران ، اطراف ناخن ها و بین انگشت شست و اشاره . در صورتی که فکر می کنید به یک عفونت قارچی مبتلا هستید حتماً باید به پزشک مراجعه کنید و تحت درمان مناسب قرار گیرید .
واکنشهای آلرژِیک (حساسیتی)
واکنشهای حساسیتی پوست ممکن است در پاسخ به دارو ها یی مثل انسولین یا داروهای خوراکی ضد دیابت ایجاد شوند . اگر فکر می کنید به یک دارو حساسیت دارید باید با پزشک خود مشورت کنید . مراقب علائمی مانند قرمزی ، فرو رفتگی یا برآمدگی در محل تزریق انسولین باشید .
تاول های دیابتی
در بیماران دیابتی به ندرت تاول هایی در پشت انگشتان ، دستها، انگشت شست پا، پاها و گاهی اوقات روی ساق پاها و یا ساعدها بروز می کند . این تاولها بزرگ و بدون درد هستند . درمان فقط کنترل سطح قند خون در محدوده طبیعی می باشد .
جوشهای دیابتی
این اختلال ، مشکل دیگری است که به علت قند خون کنترل نشده ایجاد می شود . در این حالت بر آمدگی هایی مانند نخود ، زرد رنگ و سفت روی پوست ظاهر می شود . دور تا دور هر بر آمدگی یک هاله قرمز وجود دارد و ممکن است خارش هم داشته باشد . این عارضه معمولاً در مردان جوان مبتلا به دیابت نوع یک بیشتر در پشت دستها ، پاها ، بازوها ، ساق پا و باسن رخ می دهد . اکثر این بیماران ، کلسترول و چربی خون بالایی دارند و هنگامی که دیابت کنترل شود معمولاً این برآمدگی ها ناپدید می شوند .
سفت و ضخیم شدن پوست
گاهی اوقات پوست پشت دست بیماران دیابتی سفت، ضخیم و مومی مانند می شود . بعضی مواقع هم در نواحی انگشت شست پا و پیشانی پوست ضخیم می شود . مفاصل انگشتان سفت و سخت می شود به گونه ای که دامنه حرکت آنها کاهش می یابد . این حالت بیشتر در بیماران مبتلا به دیابت نوع یک رخ می دهد و درمان آن تنها پایین آوردن سطح خون به محدوده نرمال می باشد .
نواحی برجسته قهوه ای یا برنزه رنگی
در کناره های گردن ، زیر بغل و کشاله ران و گاهی اوقات در دستها ، آرنج و زانو هم دیده می شود . این مشکل معمولاً بیمارانی را که دچار اضافه وزن هستند مبتلا می کند و بهترین درمان برای آن کاهش وزن است . بعضی از کرمها می توانند به بهتر شدن این عارضه کمک کنند .
سایر عوارض پوستی دیابت
خارش
خارش لوکالیره ناشی از دیابت می تواند به دلیل یک عفونت قار چی ، خشکی پوست یا گردش خون ضعیف ایجاد شود . وقتی گردش خون ناکافی باشد می تواند منجر به ایجاد خارش به خصوص در نواحی ساق پاها شود . ممکن است خود بیمار قادر به درمان خارش باشد . از جمله اقداماتی که به بیماران توصیه می شود شامل : *محدود کردن دفعات استحمام به ویژه در جاهایی که رطوبت کم است .
*استفاده از صابونهای ملایم ، مرطوب کننده و استفاده ار کرمهای مناسب پوست بعد از استحمام .
مشکلات پوستی دیگر در اثر تغییرات دیواره عروق خونی
لکه های پوسته پوسته به رنگ قهوه ای روشن
این لکه ها ممکن است به شکل بیضی یا دایره باشند . بعضی از بیماران آنها را با لکه های ناشی از پیری و افزایش سن اشتباه می گیرند . این اختلال اکثراً در قسمت جلوی ساق پا رخ می دهد . این لکه ها معمولاً مشکلی برای بیمار ایجاد نمی کنند ؛ خطری ندارند و نیاز به درمان آنها هم وجود ندارد .
نقاط برجسته به رنگ قرمز کدر
با حاشیه های بنفش رنگ که که عروق خونی زیر پوست به راحتی قابل دیدن می باشند . گاهی اوقات این ضایعات با درد و خارش نیز توأم هستند و گاهی ممکن است این ضایعات به صورت ترک های باز در آیند . همچنین بعضی وقتها این ضایعات با درد و خارش نیز توأم هستند و گاهی نیز ممکن است این ضایعات بصورت ترکهای باز در آیند.
ضخیم شدن شریانها
ضخیم شدن شریانها یا آترواسکلروزیس روی پوست پاها اثر می گذارد . بیماران دیابتی نسبت به دیگران در سنین پایین تری به این عارضه دچار می شوند . این عارضه منجر به باریک شدن جدار عروق خونی و تغییرات پوستی شامل ریزش مو در پاها و سرد و نازک شدن پوست می شود . انگشت شست سرد و ناخن آن ضخیم می شود و تغییر رنگ می دهد . ورزش باعث ایجاد درد در ماهیچه های ساق پا می شود به این علت که در عضلات به اندازه کافی اکسیژت رسانی صورت نمی گیرد . همچنین از آنجایی که خون ، سلولهای سفید از بین برنده عفونت را حمل می کند ، لذا هنگامی که پوست پای این بیماران آسیبی ببیند ترمیم به آهستگی صورت می گیرد . حتی خرا شهای کوچک می تواند منجر به ایجاد زخم های باز شود که به آهستگی ترمیم می یابند .
بیماران مبتلا به عوارض عصبی بیشتر از دیگران از مشکلات پا رنج می برند . این بیمارن درد ، سرما ، گرما و فشار را احساس نمی کنند . به همین خاطر ممکن است پایشان صدمه دیده باشد ولی متوجه آن نشوند . زخم پای آنها ترمیم نمی شود بنابر این عفونت بسیارسریع گسترش می یابد .
راشها ( دانه های کوچک قرمز رنگ )
نواحی برجسته حلقه مانند یا کمان مانندی روی پوست ایجاد می شود . این راشها اغلب در بخشهایی از بدن شامل سر ، دست و پاها ظاهر می شود . اما گاهی اوقات روی تنه هم اتفاق می افتد . رنگ آنها معمولاً قرمز ، قرمز – قهوه ای و یا رنگا رنگ می باشد . اگر راشهای به این شکل در بدن شما وجود دارد به پزشک مراجعه کنید . داروهایی وجود دارند که می توانند به بر طرف شدن این عارضه کمک کنند .
مراقبت های مناسب از پوست
اقدامات مختلفی وجود دارند که شما با انجام آنهامی توانید مشکلات پوستی را متوقف کنید :
∙ بیماری دیابت خود را کنترل کنید . بیماران مبتلا به قند خون بالا ، بیشتر به خشکی پوست و عفونتهای باکتریایی دچار می شوند.
∙پوست خود را همیشه تمیز کنید و خشک نگهدارید . از پودر تالک در قسمت چین های پوستی مانند زیر بغل و کشاله ران استفاده کنید .
∙ از حمام داغ گرفتن اجتناب کنید . اگر پوست شما خشک است از کف حمام استفاده نکنید . صابونهای مرطوب می توانند کمک کننده باشند . بعد از استحمام کرم روغنی مناسب مثل لوبریدرم(lubriderm( استفاده کنید . اما فراموش نکنید که هیچگاه بین انگشتان پا را چرب نکنید . رطوبت بیش از حد می تواند باعث رشد قارچ شود .
∙ از خشکی پوست پرهیز کنید . خراشیده شدن پوست خشک یا خارش آن می تواند منجر به ایجاد زخمهای باز و در نتیجه ایجاد عفونت شود . مرطوب کردن پوست به ویژه در هوای سرد یا در هنگام وزش باد می تواند از ترک خوردن پوست جلو گیری کند .
∙ هر گونه بریدگی در بدن خود را به شیوه صحیح درمان کنید . بریدگی های کوچک را با آب و صابون شستشودهید . از محلولهای آنتی سپتیک مانند مرکوکروم ، ،الکل و بتادبن برای تمیز کردن پوست استفاده نکنید . فقط از یک کرم آنتی بیوتیک و یا پمادی که پزشکتان تجویز کرده استفاده کنید . بریدگی های کوچک را با گاز استریل بپوشانید و اگر به یک زخم ، سوختگی یا عفونت شدید و بزرگ مبتلا هستید حتماً به پزشک مراجعه و تحت درمان قرار بگیرید.
∙ از شامپو های ملایم استفاده کنید و اسپریهای خوشبو کننده استفاده نمایید.
∙ اگر قادر به حل مشکل پوستی خود نیستید به یک متخصص پوست مراجعه کنید .
∙ از پاهای خود به خوبی مراقبت کنید . هر روز آنها را از نظر وجود زخم ها و بریدگی ها کنترل کنید . از کفشهای صاف و بدون پاشنه و متناسب با اندازه پاهایتان استفاده کنید و قبل از اینکه کفشتان را بپوشید درون آن را از نظر وجود جسم خارجی
بررسی نمایید.
برگرفته از سایت پزشکان امروز
|